Deze column heb ik op 5 juni uitgesproken voor een bijeenkomst van VVD Den Haag
Liberalisme is in de eerste plaats een levensfilosofie. Een levensfilosofie die uitgaat van de kracht van de individuele mens, van de mens als ondernemer, zonder te ontkennen dat ieder mens weleens een helpende hand nodig heeft. Het is een manier van leven die uitgaat van optimisme, van kansen zien en pakken, zonder te ontkennen dat het weleens tegen zit en dat je dan ook best even in zak en as mag zitten. Liberalen hebben een hekel aan betutteling maar ontkennen niet dat ieder mens zo nu en dan even de goede kant opgeduwd moet worden. Want we zijn maar mensen, niet perfect en een vat vol tegenstellingen.
Liberalisme is vooral wars van dogma’s. En dat maakt Liberalisme een moedige levenshouding juist omdat het wars is van dogma’s. Liberalen krijgen geen instructies van boven, maar moeten met elkaar in dialoog steeds opnieuw uitvinden wat de goede weg is.
Duurzaamheid heeft te maken met het durven erkennen dat we allemaal behoefte hebben aan zaken als schone lucht en schoon water. En dat ook schone lucht en voldoende water een inspanning vergen. En liberalen kunnen inzien dat een mens zich juist van het dier kan onderscheiden door zijn instinct voor winst op de korte termijn te overwinnen. Ons instinct zoekt gemak nu en wil meer, en wij Liberalen hebben de moed om op het juiste moment in te grijpen en in te zien dat we het gemakkelijke pad moeten verlaten om uiteindelijk een beter leven te krijgen. Reculer pour mieux sauter zouden de Fransen zeggen, een stap achteruit om er daarna vele vooruit te kunnen zetten. Het was niet voor niets een liberaal die met het Kinderwetje van van Houten de eerste maatregelen tegen kinderarbeid nam, het was ook een liberaal die de economische mogelijkheden van het spoor onderkende en de moed had in te zien dat de overheid de regie en de financiering van infrastructuur ter hand moest nemen. In een tijd dat de meesten vonden dat je de ontwikkeling van het spoor aan de markt moest overlaten. We zijn hem er nog steeds dankbaar voor.
Toen er op mijn huis zonnepanelen geïnstalleerd moesten worden, meldde zich een Bulgaar die in Duitsland was opgeleid, want de combinatie mechanisch installeren en elektriciteit kenden we in Nederland niet.
Met liberalen aan het roer zal dat veranderen. Wij gaan voldoende aandacht besteden aan de economische kansen van duurzaamheid. Aan de voorsprong die we kunnen pakken door innovatie en aan de mogelijkheden die we zo creëren om juist op technologisch gebied opkomende economieën als China voor te blijven. Met liberalen aan het roer krijgen innovatieve bedrijven met innovatieve technologieën in de Haagse regio de ruimte om zich te ontwikkelen en op te schalen zonder al te veel benauwende regels en met de gemeente als launching customer. Waar mogelijk natuurlijk. Met liberalen aan het roer zal er op tijd aandacht zijn voor werkgelegenheid, en dus voor passende opleidingen en voor de benodigde zachte dwang richting uitkeringstrekkers om de kansen te pakken die zich nu voordoen. Juist Den Haag met haar relatief hoge werkeloosheid op lbo en mbo-niveau moet deze kansen grijpen. Kansen die bijvoorbeeld geboden worden door al die 150.000 huizen die geïsoleerd moeten worden, die van zonnepanelen moeten worden voorzien en waar warmtepompen in geïnstalleerd moeten worden. Om maar een buitenplaats te noemen.
Samen met de universiteit van Delft gaan we een mooie bijdrage leveren aan duurzaamheid en tegelijk onze eigen economie stimuleren. Bijvoorbeeld op het gebied van composieten: lichtgewicht materialen die oorspronkelijk voor de vliegtuigindustrie zijn ontwikkeld. Delft heeft een specialisatie op dat gebied en in Den Haag op Ypenburg, tegen Delft aan, ligt Composite Valley te wachten op de juiste benaming. Dankzij de autoclaaf die Fokker daar achterliet heeft zich er al een cluster van composietbedrijven gevestigd. En het leuke is voor composiet heb je niet alleen hoogopgeleide ingenieurs nodig maar ook altijd Lbo’ers en Mbo’ers. Wij gaan duurzaamheid dus ook gebruiken om onze lokale ondernemers meer kansen te beiden.
Voor Liberalen is vrijheid het hoogste goed. Wij nemen vrijheid en verantwoordelijkheid serieus. Je bent vrijer naarmate je minder afhankelijk bent van anderen. Hoe minder invloed landen als Saudi-Arabië of Rusland op Europa hebben, hoe liever het mij is. Hoe meer duurzame energie we kunnen opwekken met windparken op de Noordzee of zonnebanken, hoe minder fossiele energie we nodig hebben uit gebieden ver buiten het Westen, landen met andere ideeën over democratie en rechtsstaat.
Met Liberalen aan het roer komt er in een coalitieakkoord het oh zo korte doch oh zo belangrijke tussenzinnetje: “met zoveel mogelijk ruimte voor eigen keuze en flexibiliteit”.
Met liberalen aan het roer hebben we over vier jaar in onze Haagse regio aanzienlijk minder vervuilend autogebruik. Niet omdat we milieuzones hebben ingesteld of parkeren veel duurder hebben gemaakt. Nee we hebben het ov aantrekkelijker gemaakt. Het rijdt nu iedere 2 á 3 minuten. En het bruist in de Haagse regio van de innovatieve ondernemers die slimme technologieën hebben ontwikkeld voor zaken als auto’s op waterstofcellen, elektrische auto’s en opslag van duurzame energie.
Dankzij het liberale beleid van Den Haag kunnen deze ondernemers over vier jaar veel sneller opschalen. De Haagse regio exporteert inmiddels volop innovatieve produkten en de werkeloosheid is daardoor aanmerkelijk gedaald.
Den Haag is inmiddels ook een kenniscentrum voor aardwarmte geworden, niet alleen omdat we de eerste binnenstedelijke bron hebben, maar vooral ook omdat het gemeentebestuur als eerste grote gemeente in Nederland de aanleg van de benodigde infrastructuur naar zich toe heeft getrokken.
Om met Mark Rutte te spreken: ”duurzaamheid is een kansrijk exportproduct voor Nederland. We blijven natuurlijk de auto-vroempartij, maar ook elektrisch kun je heel hard rijden, sterker nog elektrisch trek je veel harder op.” Over kansen pakken gesproken.